Wat betekent het woord eigenlijk? Wanneer je codependent gedrag vertoont ben je emotioneel afhankelijk van een persoon, mede doordat je binding- en/of verlatingsangst hebt. Je gedraagt je naar de wensen en verwachtingen van een ander, waardoor je je vaak aanpast en pleasend gedrag vertoont. Dit ontstaat in de kindertijd en is vaak een reactie op trauma of conditionering. En vaak is het lastig om dit stuk helder te overzien, als jij niet beter weet. Het is namelijk jouw comfortzone geworden, en het kan even duren voordat je helder ziet dat dit gedrag is wat eigenlijk niet gezond is. Het heeft mij ook 47 jaar gekost om deze les helder te krijgen en verandering te brengen. Ook zat ik zo verwikkeld in een codependent relatie met mijn ouders, dat het voor mij moeilijk was om te zien. Dit is vaak zo als je er middenin zit, en je ook niet beter weet.
Vaak ontstaan deze patronen vanuit trauma’s, verwaarlozing of onbegrip vanuit je kindertijd, en gezien mijn traumatische verleden en ik als empathisch en hooggevoelig kind, had ik dit gedragspatroon eigen gemaakt. Mede omdat ik mij zo bewust was van mijn omgeving en ik daardoor ging aanpassen, om maar de liefde en erkenning te kunnen krijgen die ik zocht. Ik leerde dat liefde afhankelijk is van wat ik deed of niet deed. Hierdoor werd het een overlevingsstrategie en veroorzaakte ook problemen in mijn relaties in het algeheel. Hierdoor vond ik het moeilijk om mijn grenzen aan te geven, voelen van mijn eigen emoties, en het versterkte mijn negatieve zelfbeeld, wat weer leidde tot probleemgedrag. Vooral in relatie met mezelf en anderen. De liefde en erkenning zocht ik namelijk buiten mezelf en dat werd een patroon in mijn relaties.
Tekenen van codependentie;
- Je richt je vaak op andermans problemen en behoeften
- Je hebt vaak moeizame relatie(s)
- Je voelt je verantwoordelijk voor de gevoelens, stemming of pijn van mensen die dichtbij je staan
- Je hebt moeite met grenzen stellen
- Je toont niet gemakkelijk je ware emoties
- Je vergelijkt jezelf regelmatig met anderen en denkt dat je minder bent of het minder goed doet
- Je bent bang om mensen boos te maken of te teleurstellen
- Je cijfert jezelf vaak weg om meer voor een ander te zorgen
- Je schaamt je over jezelf of voelt je vaak schuldig
- Je voelt je soms leeg, eenzaam of onbegrepen
- Je bent bang dat mensen je afwijzen of verlaten als jij jezelf echt laat zien
- Je bent vaak waakzaam en alertheid
Maar nu mijn roze bril eraf is, ben ik meer mijn grenzen gaan stellen. Dit gaat gepaard met veel rouw, verdriet en loslaten, wat erg moeilijk is. Het is het verbreken van elke relatie die je hebt waarvan je dacht dat dit normaal was, maar ook het verbreken van oude aspecten van jou. Je hart is dan gebroken en dat heeft tijd nodig voor heling. Hieruit ontstaat een ego dood. Als je helder begint te zien en jouw roze bril eraf gaat, dan zie je alle processen. Je ziet waar het wel en niet meer voegt en beseft dat je jouw oude ik los mag laten. Dit is erg pijnlijk kan ik je zeggen, maar wel nodig voor jouw groei. Je kan niet vooruit komen als je vast blijft houden aan die oude patronen, die jou niet geven wat je nodig hebt. Het is toxisch gedrag, en houd je ook klein.
Stappenplan
Het belangrijkste is dat je er bewust van bent en je grenzen stelt, hoe moeilijk het ook is. In sommige gevallen zal je helemaal moeten breken met mensen en oude gedragspatronen. Maar anders verandert er niks. Daarna is het van belang dat je jezelf de tijd geeft om te helen, en dit proces kan wel even duren. Gezien je in een rouw proces terecht komt, rouw van de mensen om je heen die je loslaat, maar ook rouw van het loslaten van jouw oude identiteit. En dat is in veel gevallen nogal moeilijk, vooral als je altijd een bepaalde persona aangenomen hebt en dit opeens heel anders moet en mag gaan doen. Maar neem de tijd voor jezelf en met jezelf, Rome is ook niet in 1 dag gebouwd. Iets wat je al jarenlang op een bepaalde manier gedaan hebt, moet je opnieuw ontleren. En jezelf weer opnieuw bemoederen om zo maar te zeggen. Reparenting is een mooi engels woord ervoor, maar je mag je eigen vader en eigen moeder worden. Jezelf troosten en koesteren en vooral werken aan zelfliefde. Want als jij in zo een relatie blijft hangen, dan gaat het ten koste van je geluk en je leven. Je blijft in pleasend gedrag, wat er weer voor zorgt dat je niet voor jezelf kiest en dus jezelf afwijst. En in feite is pleasend gedrag ook manipulatie en dus ook toxisch.
Waarom manipulatie? Omdat je door jouw gedrag aan te passen een bepaalde uitkomst wilt creëren, om maar geliefd te worden. Heel veel mensen hebben codependent gedrag en worden heel afhankelijk van elkaar, waardoor ze ergens niet zonder elkaar kunnen. Ongeacht of ze toxisch zijn voor elkaar of niet. Men blijft vaak in een relatie, om toch die veiligheid te kunnen creëren. Maar die veiligheid is schijnveiligheid, want die veiligheid kan je alleen maar in jezelf vinden. Die veiligheid moet je ook in jezelf vinden, wil je werkelijk gelukkig worden. Je laat jezelf alleen maar remmen, als je in dit soort relaties blijft. Want kijk eens naar jouw relaties waarin je codependent bent, met je vriend/vriendin of familie, vooral je ouders. Zien deze mensen jou echt staan, of zien ze jou gewoon als persoon? Wat bedoel ik daar precies mee? Als jij als kind of partner niet echt gezien wordt voor wie en wat je bent, wat jou bezielt, wat je beweegt, wat je voelt en al jouw diepste pijnen, , donkere delen, verlangen en verdriet kent, zien ze jou dan wel? Als je over jouw emoties praat, wordt je dan ook erkend en gezien? Of vindt jouw familie bijvoorbeeld het lastig om jou aan te horen, of kan diegene er niet goed mee dealen? Of bagatelliseren of omzeilen ze jouw processen, of voel jij je niet veilig genoeg om met hen jouw gedachten te delen. Alles te delen wat er in jou omgaat? Kan je wel jouw ware zelf zijn? Of wordt dit afgewezen? Dit zijn allemaal hele duidelijke signalen.
Connectie met jezelf
Veel mensen hebben de connectie met zichzelf verloren, en leven een oppervlakkig leven. Waardoor ze ergens ook niet het werkelijke geluk zullen vinden, want die verbinding mist gewoon. Ook leven veel mensen vanuit het hoofd, en willen ook niet voelen. Vaak doet voelen pijn, en mensen doen alles om pijn te vermijden. Maar daar ligt de sleutel juist bij het voelen. Veel mensen zijn juist extreem gevoelig en doen er alles aan om die gevoelens te onderdrukken, en wat denk jij wat dit met jouw systeem doet? Op de lange duur kan het alleen maar averechts werken. Ben jij jouw gevoelens aan het onderdrukken door vluchtgedrag? Zoek jij elke keer afleiding, waardoor jij maar niet in het moment leeft? Het moment waarin er van alles naar boven kan komen. Vaak als mensen emoties voelen, gaan ze vluchten in eten, shoppen, games, sex, relaties, werk en andere verslavingen, zoals in het hoofd zitten en alles overanalyseren. En codepentie is ook afhankelijk zijn van iets of iemand, en dus ook een vorm van verslaving.
Kijk, we hebben allemaal wel een vorm van vluchtgedrag, dit is ook een beetje gecreëerd door de maatschappij. Maar het is aan ons om toch bewust te blijven van onze innerlijke processen, en niet voorbij te gaan aan wat we allemaal voelen. Alleen zo kan je namelijk de connectie met jezelf vinden en houden. Want als jij in het vluchtgedrag blijft hangen, dan wijs jij jezelf volledig af. Je wijst jezelf en alles wat naar boven wilt komen af. En hoe kan je nou volledig van jezelf houden, als jij elke keer in de afwijzing gaat. Ja die donkere delen en rotgevoelens mogen we ook aangaan en doorvoelen. Want anders blijven deze in de onderlaag sudderen, totdat het zich een weg naar boven zal vinden.
Dit gebeurt vaak door middel van depressie, overanalyseren, ongelukkig voelen, ziektes, lichamelijke klachten en ga zo maar door. Dus probeer voor jezelf ook weer die connectie met jezelf te vinden en houden. Neem het stapje voor stapje, alsof je een spiergroep aan het trainen bent in de gym. Dat heeft ook tijd nodig, maar als je consequent bent, zal het op den duur wel zijn vruchten afwerpen. Het is ook net als een ui die je afpelt, waarbij je steeds dichter bij de kern komt. En daar zit de parel begraven, want de kern is de connectie met jezelf. En als je weer in contact komt met jezelf, kom je weer in verbinding met jouw ware gevoelens. Dat betekent ook dat daar gevoelens van geluk zitten, en rust en vrede. In connectie met jezelf kan je al jouw emoties toelaten, voelen, ervaren, maar ook accepteren. Want dan ben je in heelheid met jezelf en dan heb je niets of niemand buiten jezelf nodig, om jou gelukkig te maken. Dan is codependentie niet eens meer nodig. Dus ben jij bereid om weer die connectie met jezelf terug te vinden?
Heb jij moeite om de connectie met jezelf weer terug te vinden? Heb jij een zetje nodig die jou weer op weg kan helpen? Dan kan ik jou wellicht daarbij helpen. Ik werk met trajecten, waarbij ik jou weer help om terug te komen in jouw lijf, waar alles opgeslagen is. Maar hierdoor kom je ook weer meer in contact met jouw ware essentie. Mocht je interesse hebben en resoneert dit bericht en mijn werk met jou? Dan kan je mij altijd een bericht sturen en dan kunnen we kennismaken met elkaar.
Namaste